Waarom voederureum gebruiken?
Maar liefst meer dan 50% van het eiwit, dat in de dunne darm wordt opgenomen, is microbieel eiwit. Dit microbieel eiwit wordt in de pens gevormd uit stikstof en energie, afkomstig van fermentatie van voedermiddelen. In een evenwichtig rantsoen worden stikstof en energie maximaal omgezet tot microbieel eiwit. De onbestendige eiwitbalans (OEB) geeft de verhouding weer tussen de hoeveelheid energie en eiwit in de pens die kan omgezet worden tot microbieel eiwit. Een negatieve OEB wijst op een tekort aan eiwit in verhouding tot de aanwezige energie. De microbiële eiwitproductie zal dan niet optimaal zijn. In dat geval kan voederureum gebruikt worden als aanvullende bron van stikstof. Daarnaast vormt voederureum een goedkope stikstofbron dat soja deels kan vervangen. De beschikbaarheid van energie en afbraak van eiwit verloopt bovendien niet altijd synchroon doorheen de dag. Het aanbrengen van ureum in 2 beurten per dag kan dus leiden tot een overmaat aan stikstof.
Wat zijn de risico’s?
Te veel voederureum in het rantsoen komt eerder voor in accidentele situaties, zoals een ongelijke verdeling in de voedermengwagen. Dit kan aanleiding geven tot lagere droge stofopname, verminderde vruchtbaarheid en in extreme gevallen zelfs tot ammoniakvergiftiging. Runderen beginnen te speekselen, zijn zwakker of krijgen ademhalingsproblemen. Bovendien scheidt de koe meer stikstof uit. Het teveel aan stikstof kan onder de vorm van ammoniak in de stallucht komen of in de bodem terechtkomen bij uitmesten met mogelijks uitspoeling tot gevolg. Om deze risico’s te vermijden heeft de wetgever beslist dat voederureum enkel in een premix mag gebruikt worden, met maximaal 88% voederureum.
SRU: slow-release ureum of ureum met een vertraagde vrijstelling
SRU is een bron van ureum die gecoat wordt met lignine, calciumchloride of plantaardige olie. Hierdoor wordt de stikstof geleidelijk vrijgesteld in de pens. Meerdere studies hebben aangetoond dat één type SRU, namelijk Optigen?(Alltech Inc, Lexington, VS) door een hogere microbiële eiwitproductie de stikstofefficiëntie en de benutting van ruwvoeders verbetert. Zo kan je met 100 gr SRU tot 1kg soja uitsparen. Doordat er minder krachtvoeder nodig is, kan dit leiden tot een verhoogde ruwvoeder opname. In theorie zou je sojaschroot zelfs voor 100 % kunnen vervangen. Onderzoek toont echter aan dat een echte voedereiwitbron noodzakelijk is. Dit om voldoende productie van microbieel eiwit te garanderen voor de aanbreng van essentiële aminozuren die nodig zijn voor de melkproductie.
Hoe zit het met de melkproductie?
SRU heeft dus duidelijke voordelen ten opzichte van voederureum dat één- of tweemaal daags verstrekt wordt. De vraag rijst echter of het gespreid verstrekken van voederureum hetzelfde effect kan hebben? Om deze vraag te beantwoorden, voerde het ILVO een onderzoek uit op hun proefbedrijf waarbij voederureum en SRU vergeleken werden. Bij deze proef kregen de koeien tussen 100 g en 228 g ureum in 4 porties per dag. Beide producten werden manueel gemengd in het ruwvoeder, in een individuele voederbak. De proef toonde aan dat SRU geen significant beter resultaat had op de melkproductie in vergelijking met het voederureum. In andere studies wordt SRU vaak toegevoegd in het rantsoen ter vervanging van sojaschroot, wat een totaal andere vergelijking is.
SRU op jouw melkveebedrijf?
Ureum kan een deel van de soja in het melkveerantsoen vervangen. Door de trage vrijstelling van SRU kunnen koeien enerzijds het eiwit beter benutten en anderzijds de ruwvoeders beter verteren, met soms een hogere melkproductie tot gevolg. SRU is een goed product, maar de kostprijs (maart ‘20: 2,5 €/kg) ligt veel hoger dan voederureum (maart ’20: 0.43€/kg). Als je op je bedrijf de mogelijkheid hebt om voederureum meermaals per dag toe te dienen door middel van een voedermengwagen of een krachtvoederverdeler, kan je de meerwaarde van SRU in vraag stellen.